Αποκλειστική Συνέντευξη στον Charis martino Marnieros για το mytheatro.gr
- Αποφοιτήσατε από τη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 1974 με άριστα. Όμορφες εποχές που έφυγαν και δεν ξαναγυρνάνε! Ο κόσμος μας τότε ήταν διαφορετικός, τι έχετε να θυμάστε από εκείνη την εποχή, θα πρέπει να ήταν από τις καλύτερες περιόδους της ζωής σας ή όχι;
Τ.Χ.: Δεν είμαι άνθρωπος προσηλωμένος στο παρελθόν και δεν μ’ αρέσει να πισωγυρίζω για να θυμάμαι και να νοσταλγώ τα ευχάριστα, σε σχέση με τα τωρινά δυσάρεστα κτλ. Θεωρώ πως η κάθε εποχή έχει τα υπέρ, έχει και τα κατά της, αρκεί ο άνθρωπος να προσαρμόζεται και να τη ζει. Αν μπορείς να ζεις την κάθε εποχή, τότε μπορείς να την κρίνεις εκ του ασφαλούς και είναι βέβαιο ότι κάτι θετικό θα έχεις να πεις. Είμαι άνθρωπος που πιστεύει στο μέλλον, πιστεύει στη νεολαία, η οποία δεν έχει δείξει ακόμα ποια είναι. Ας αφήσουμε λοιπόν τους νέους σήμερα να δημιουργήσουν, μην κρίνουμε την τάση της δημιουργικότητας που έχουν ή δεν έχουν, κατά τη δική μας γνώμη.
Σήμερα τα πράγματα είναι δύσκολα, για να εκφραστούν άνθρωποι οι οποίοι έχουν επιλέξει την τέχνη. Η τέχνη πορεύεται μόνο δια το προσωπικό της μέσον και δια του φιλότιμου του Έλληνα, το οποίο όμως δεν είναι αρκετό για να κάνει τις τέχνες να ακμάσουν . Σήμερα υπάρχει μία τάση πολέμου προς τις τέχνες και αν όχι πολέμου σίγουρα μια τάση αδιαφορίας που είναι χειρότερη και από τον πόλεμο. Γιατί μέσα από τον πόλεμο τις αντίξοες συνθήκες και την αντιπαλότητα μπορεί να προκύψει κάτι πιο καλό, ενώ από την αδιαφορία δεν προκύπτει απολύτως τίποτα. Στα χρόνια που ξεκίνησα εγώ τα πράγματα ήταν υπέρ της τέχνης. Η εποχή που έζησα τότε με περισσότερη αγάπη και μεγαλύτερη ευθύνη της πολιτείας προς τις τέχνες είναι που μου λείπει σήμερα. Σήμερα μπορούν να εκφραστούν ακόμα ευτυχώς οι επιστήμονες, αφού η επιστήμη έχει ακόμα πράγματα να αναδείξει γιατί βοηθιέται να το κάνει από τα κράτη.
- Έχετε πλούσια παρουσία στον καλλιτεχνικό χώρο ως ηθοποιός. Έχετε παίξει στο θέατρο και μάλιστα σε όλα τα είδη θεάτρου, από κωμωδία μέχρι δράμα, έχετε παίξει στο σινεμά σε αξιόλογες ταινίες, αλλά έχετε και μεγάλη παρουσία στην ελληνική τηλεόραση, αν σας έλεγα να διαλέξετε ένα από όλα αυτά;
Τ.Χ.:Δεν γίνεται να ξεχωρίσω κάποιο από αυτά. Είναι σαν να λέει κάποιος σε μια πολύτεκνη μάνα ποιο παιδί σου αγαπάς πιο πολύ από όλα. Από μια πορεία 43 συναπτών ετών, μέσα σε όλους τους τομείς της τέχνης με τους οποίους ασχολήθηκα, σινεμά, θέατρο, κινηματογράφο, δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο πιο σημαντικό από όλα τα άλλα. Θεωρώ πολύ σημαντικά όλα όσα έχω κάνει και δεν απορρίπτω ούτε μετανιώνω για κανένα.
- Ηθοποιός σημαίνει φως. Σημαίνει και κάτι άλλο όμως! Υποχρεώσεις, δηλαδή φως, νερό, τηλέφωνο, εφορία, χαράτσια, τι είναι αυτό το χάλι με την ελληνική τηλεόραση και δεν μιλάω για τα τούρκικα σίριαλ όπως ο Σουλεϊμάν και η Χιουρέμ Σουλτάν, μιλάω για τη νέα μόδα με τις μαγειρικές εκπομπές. Στην ελληνική τηλεόραση πια μόνο οι ηθοποιοί δεν δουλεύουν. Έλεος! Ποια είναι η άποψη σας;
Τ.Χ.:Οι τελευταίοι που μου φταίνε σε αυτή τη περίπτωση είναι οι Τούρκοι συνάδελφοί μου. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τους ανθρώπους, είναι πάρα πολύ καλοί ηθοποιοί, είναι πάρα πολύ καλοί στη δουλειά τους, κάνουν πολύ καλές παραγωγές, οφείλω να ομολογήσω ότι πολλές από αυτές είναι πολύ καλύτερες από τις δικές μας σε οικονομικό επίπεδο. Δουλειά στην τηλεόραση δεν υπάρχει πια ή δεν υπάρχει θα λέγαμε με την έννοια που υπήρχε κάποτε. Αυτό το γεγονός βαραίνει πολύ περισσότερο τους νεότερους από μένα συναδέλφους μου και πολύ λιγότερο εμάς τις παλαιότερες γενιές. Εγώ καλώ τους νέους στη δραματική σχολή μου για να τους διδάξω και να προχωρεί και να ανθίσει αυτή η τέχνη. Από την άλλη μεριά πως τους λες πως θα κάνεις ένα βιοποριστικό επάγγελμα το οποίο δεν υφίσταται; Ή σε ένα πολύ μεγάλο μέρος του θα λέγαμε… Γιατί μόνο από το θέατρο οι ηθοποιοί δεν ζουν. Και τότε το φως – νερό – τηλέφωνο γίνεται πολύ πιο επιτακτικό από το ηθοποιός σημαίνει φως. Το επάγγελμα του ηθοποιού έχει δυσκολέψει πάρα πολύ, αλλά το θέατρο είναι καταδικασμένο να ζήσει… και θα ζήσει σε βάρος όλων αυτών που του βάζουν τα χειρότερα εμπόδια!!
- Πέστε μου ένα απωθημένο σας.
Τ.Χ.:Έχω πολλά απωθημένα… Από την εφηβεία μου, που δεν είχα όλα τα παιχνίδια που ήθελα να παίξω σαν παιδί, με τα πρώτα μου ερωτικά σκιρτήματα που δεν ολοκληρώθηκαν, από το επάγγελμα που λόγω ηλικίας δεν πρόλαβα να παίξω κάποιο ρόλο που ήθελα πολύ. Πολλά απωθημένα… Αρκεί το απωθημένο να μην γίνει αρρώστια και σε τρελαίνει, να είναι στο όριο που να λέει κρίμα που δεν το έκανα αυτό. Επίσης δεν πρέπει να έχουμε τον εγωισμό ότι κάτι που δεν τελειώσαμε εμείς να το κάνει ο απόγονος μας, αυτό είναι τελείως εγωιστικό, γιατί πρέπει να υπάρχει σεβασμός στην προσωπικότητα και τις επιλογές του άλλου, ακόμα και αν είναι το παιδί σου.
- Από όλες τις δουλειές που έχετε κάνει στο θέατρο, το σινεμά και την τηλεόραση, ποια σας άρεσε περισσότερο και έχει μείνει μέσα στη ψυχή σας;
Τ.Χ.:Θα ξεχωρίσω μια στιγμή μου στο θέατρο, που ήταν ο πρώτος μου μεγάλος πρωταγωνιστικός ρόλος στο Εθνικό Θέατρο, όπου είχα την τιμή να εγκαινιάσω την τρίτη σκηνή του θεάτρου σε σκηνοθεσία του Κοραή του Δαμάτη, σε κοστούμια και σκηνικά της Άννας Μαχαιριανάκη και μουσική του Θόδωρου Αντωνίου, ‘Η δολοφονία του Μαρά’, όπου αναφέρεται στον ήρωα της Γαλλικής Επανάστασης και στην προσωπική του ασθένεια χωρίς γιατρειά. Αυτή η θεατρική μου στιγμή, όπου ήμουν γύρω στα 33-34 μου χρόνια, μια αρκετά ώριμη στιγμή της πορείας μου στο θέατρο, βγήκε μπροστά μου αυτός ο μεγάλος ρόλος, αυτό το μεγάλο έργο και αυτό μπορώ να το ξεχωρίσω σαν μια αρχή επικοινωνίας με τους μεγάλους ρόλους.
- Πάμε τώρα σε λίγο πιο βαθιά νερά. Δεν θέλω να μας πείτε ποια είναι αυτή η γυναίκα, αλλά τη μεγαλύτερη τρέλα που έχετε κάνει στη ζωή σας με αφορμή αυτή.
Τ.Χ.:Το πιο τρελό πράγμα που έχω κάνει για μια γυναίκα το έχω κάνει για τη γυναίκα μου και μάλιστα μετά από 30 χρόνια γάμου. Ένα βράδυ που τέλειωσα παράσταση από τον Πειραιά στο Βεάκειο στις 11.25 τελείωσα τη παράσταση και τότε η Πένυ παίζανε στη Πάτρα και ήξερα ότι τους είχανε καλέσει μετά στο περίφημο «Χάραμα». Παίρνω το αυτοκίνητο την ώρα που τελειώνω τη παράσταση, ήταν τότε που μόλις είχαν φτιάξει τα τούνελ που πηγαίνεις προς τον Πύργο και από τον Πειραιά ήμουνα σε 1 ώρα και 47 λεπτά στο Χάραμα. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Για ποιο λόγο το έκανα αυτό το πράγμα δεν ήξερα… Βλέπω ότι βρίσκονται όλοι πρώτο τραπέζι πίστα και πηγαίνω στον ιδιοκτήτη που με ήξερε και ζήτησα ένα ασύρματο μικρόφωνο, να τραγουδήσω εκείνο το αρχοντορεμπέτικο τραγούδι «Ότι κι αν έχεις στη καρδιά να μου το λες, μικρό μου», το οποίο ήταν φυσικά εκτός ρεπερτορίου, το οποίο άρχισα να τραγουδάω από μέσα, πριν βγω πάνω στη σκηνή, και όταν ανέβηκα στη πίστα και με είδε η γυναίκα μου και όλη η παρέα έπαθαν την πλάκα τους όλοι.
- Τι είναι αυτό που θα σας νευρίαζε πάρα πολύ;
Τ.Χ.:Νευρικός ως άνθρωπος δεν θα έλεγα ότι είμαι, με την έννοια να ξεσπάω τα νεύρα μου στους άλλους. Νεύρα θα έλεγα ότι μου δημιουργούνται συχνά, και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με πολλά. Ίσως επειδή περνούν τα χρόνια και μεγαλώνω. Ίσως οφείλεται και στο γεγονός ότι σε ένα σημείο της ζωής σου αρχίζεις και παγιώνεις πράγματα, ακόμα και αν έχεις κάνει κάποιο λάθος. Να το αφήνεις εκεί, στον πάγο, αυτό, για να πας να βρεις και κάτι άλλο να παγώσεις, γιατί δεν γίνεται να είναι όλα ρευστά. Κάτι πρέπει να δημιουργήσεις, κάποια πατήματα, για να πας προς τα, ας πούμε, φιλοσοφικά γεράματα, με όσο πιο πολλή μπορείς δυναμική ισχύ και να ακολουθήσεις την πιο δυναμική οδό. Αν συνεχίσεις να το κάνεις αυτό, να μεγαλώνεις με τη ίδια ρευστότητα που είχες στη προηγούμενη ζωή σου, τότε κάτι δεν πάει καλά. Αν μου συνέβαινε κάτι τέτοιο, πιστεύω ότι θα νευρίαζα περισσότερο από κάποιες άλλες φορές. Πάντως ποτέ μα ποτέ, και μπορώ να το υπογράψω αυτό, δεν ξέσπασα τα νεύρα μου σε τρίτους, ακόμα και σε εχθρούς.
- Τώρα θα ήθελα να μου λύσετε μια απορία. Κάποιοι καλλιτέχνες ενοχλούνται, όταν οι θεατές παρακολουθούν μια παράσταση όπου παίζουν και ο θεατής μασουλάει κανένα πατατάκι ή συζητάει με το διπλανό του, που μπορεί να ενοχλεί τον ηθοποιό και να τον εμποδίζει να συγκεντρωθεί στην ερμηνεία του. Γιατί λοιπόν, αντί να γίνει θέμα αυτό, τι πιο απλό από το να μην πουλάνε πατατάκια στο μπαρ του θεάτρου;
Τ.Χ.: Στην Αρχαία Ελλάδα γίνονταν οι θεατρικοί αγώνες, και αυτό το ξέρουμε, χάρη σε συγγράμματα φιλοσόφων της εποχής. Οι αρχαίοι τραγικοί άφησαν ένα έργο ποιητικό πίσω τους, τη λεγόμενη αρχαία τραγωδία. Όταν υπάρχει ο Σαίξπηρ, όταν υπάρχουν οι κλασικοί του θεάτρου, όλοι αυτοί που έχουν γράψει ένα θέατρο με ένα υπόβαθρο πνευματικό και χρειάζεται μία ησυχία, έως και μία μυσταγωγία, για να μπορέσουν να περάσουν αυτά τα μηνύματα στην πλατεία, αυτό είναι και το αποκορύφωμα της επικοινωνίας της θεατρικής τέχνης. Αν παίζεις προς το κοινό και το κοινό αδιαφορεί ή μασουλάει κάτι, δεν επιτυγχάνεται η θεατρική τέχνη. Τώρα, αν πρόκειται για μια επιθεώρηση στο Δελφινάριο, και να τρώει και τα πατατάκια του ο άλλος, δεν χάνει και τίποτα σημαντικό από τα λόγια. Έχει σημασία πού γίνεται αυτό και σε ποιο χώρο. Σε ένα χώρο που απαιτεί συγκέντρωση και ο ηθοποιός πρέπει να σου μεταφέρει ένα μήνυμα (που αυτό πλήρωσες), τα μηνύματα του συγγραφέα για την καλύτερη δυνατή του ερμηνεία, ο ηθοποιός θέλει την απόλυτη ησυχία. Γι’ αυτό από τότε που βγήκαν τα κινητά τηλέφωνα μπήκε και στα θέατρα η ανακοίνωση «παρακαλώ απενεργοποιήστε τα κινητά τηλέφωνα» στην αρχή κάθε παράστασης. Συμφωνώ και επαυξάνω με τους συναδέλφους μου που οργίζονται για αυτό το λόγο, όταν συντελείται επί σκηνής μία πράξη, η οποία είναι ουσιώδης. Όταν πρόκειται για τις επιθεωρήσεις, τις λεγόμενες εμπορικές παραστάσεις, τότε εκεί πρέπει να δουλέψει και το μπαρ. Άρα, σημασία έχει ποιο είναι το είδος του θεάτρου που παρακολουθεί ο κόσμος και κατά πόσο του αποδίδει το σεβασμό που του πρέπει και κατ’ επέκταση και στον ηθοποιό το σεβασμό που του πρέπει.
- Τι έχετε να πείτε για την κρίση και για όλα αυτά που περνάει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια;
Τ.Χ.: Η κρίση δεν είναι δικό μας θέμα. Η κρίση είναι θέμα του καπιταλισμού. Τι σημαίνει καπιταλισμός; Καπιταλισμός σημαίνει ελεύθερη οικονομία στο χρήμα, για να μιλάμε με πολιτικούς και οικονομικούς όρους, γιατί τα κοινωνικοπολιτικά συστήματα είναι οικονομικά συστήματα κατά βάση. Μια χαρά είναι ο καπιταλισμός, απλά πρέπει να δημιουργεί κανένα πατατράκ πότε πότε.
Η λεγόμενη δημοκρατία είναι η περίφημη κοινοβουλευτική διαδικασία, δηλαδή η μεγάλη κατάκτηση της αστικής δημοκρατίας, ελαφρώς καλύτερη από την αρχαία ελληνική δημοκρατία, γιατί έχει καταργήσει τη δουλεία. Όμως τώρα την έχει επαναφέρει με ένα πολύ έντεχνο τρόπο, απλώς αλλάζοντας τον τόνο… Εκεί που κάποιος έλεγε πως έχει δουλειά τώρα είναι δουλεία… Γιατί όταν πρώτα δούλευες για 1.000 ευρώ και τώρα δουλεύεις για 400, πέρασες στη δουλεία και όχι στη δουλειά.
Η ουσία είναι ότι δημιούργησαν μια μικρομεσαία αστική τάξη, στην οποία άρχισαν να δίνουν διάφορα δάνεια, σκορπίζοντας έτσι οι τράπεζες χρήμα και μετά ζητώντας το πίσω, κάνοντας έτσι φτωχότερους του πολίτες. Την κρίση τη δημιούργησαν και μας τη φόρεσαν. Το να πατάει λοιπόν η ελληνική πολιτική Ελλάδα πάνω στην αμάθεια ή ημιμάθεια του κάθε Έλληνα για να κυβερνάει, με αφήνει παντελώς αδιάφορο ως σκέψη ανθρώπου με μυαλό. Δυστυχώς δεν με αφήνει παντελώς αδιάφορο ως άνθρωπο που ζει σε αυτή τη χώρα, γιατί γεύομαι τα αρνητικά όσο και ο άλλος που δεν διαμαρτύρεται για τίποτα.
Οι επόμενες γενιές γαλουχήθηκαν με τέτοιο τρόπο από το αστικό καθεστώς, μέσα από τα σχολεία που τελείωσαν, που είναι άνθρωπο μαλθακοί, άνθρωποι οι οποίοι δεν είναι της δράσης. Πρέπει να φτάσει ο κόσμος στο αμήν, για να μπορέσει να βγάλει κάποιο αποτέλεσμα, η διπλωματία ποτέ δεν βοήθησε αυτές τις καταστάσεις. Δεν λυπάμαι τις επόμενες γενιές, όμως, γιατί πιστεύω ότι θα τον βρουν το δρόμο τους και μάλιστα πολύ δυναμικά. Είμαι απολύτως βέβαιος για αυτό, είναι η φύση του κόσμου αυτή.
- Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο για τα μελλοντικά σας σχέδια; Έχετε μια παράσταση στις 21 Μαΐου εδώ, στο Πνευματικό Κέντρο Χαϊδαρίου.
Τ.Χ.: Ανεβάζω ένα θεατρικό έργο του Τολστόι, το έργο αυτό λέγεται ‘Το κράτος του ζόφου’. Ζόφος είναι το σκοτάδι, όχι μόνο το σκοτάδι του Ήλιου που έδυσε και τρώει τη νύχτα, αλλά είναι και το πνευματικό σκοτάδι, και το έργο αυτό του Τολστόι μιλάει για το σκοταδισμό που υπήρχε επί της τσαρικής Ρωσίας και περίμεναν να ανατείλει ο ήλιος της επανάστασης.
Η έννοια του σχεδίου τι νόημα έχει; Τι σχέδια να κάνω; Για πoιο μέλλον; Tο μέλλον πρέπει αυτοί να το βρουν. Τα όνειρά μου είναι περιορισμένα σε έναν πολύ μικρό χώρο, διότι η εστία της τέχνης είναι μια πολύ μικρή φλόγα, που μπορεί να ανάψει μια ολόκληρη πυρκαγιά και να κάψει ολόκληρα δάση. Εύχομαι αυτή η μικρή φλόγα να υπάρχει δια μέσω του φωτός της και όχι του πυρός της και να κάνει καλό στον κόσμο, τον οποίο θα μπορέσουμε να φέρουμε εδώ και να δείξουμε σε όποιον μπορέσουμε την δουλειά μας, την οποία κάνουμε με πολλή όρεξη.