fbpx

Έφυγε από τη ζωή ο Βασίλης Παπαβασιλείου

Πέθανε ο Βασίλης Παπαβασιλείου, συγγραφέας, ερμηνευτής, σκηνοθέτης και Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού της γαλλικής κυβέρνησης. Το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν σε νοσοκομείο με προβλήματα υγείας. Ο Βασίλης Παπαβασιλείου σημάδεψε με την παρουσία του την ιστορία του θεάτρου.

Γεννήθηκε το 1949 στη Θεσσαλονίκη. Αρχικά, ξεκίνησε σπουδές στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αλλά δεν τις ολοκλήρωσε, καθώς αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο της υποκριτικής, εγγραφόμενος στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης.

Στην πορεία της καριέρας του, έχει σκηνοθετήσει τριάντα παραστάσεις σε διάστημα τριάντα ετών, περιλαμβάνοντας έργα κλασικών και σύγχρονων συγγραφέων όπως Σοφοκλή, Γκολντόνι, Μαριβώ, Χόρβατ, Μποντ, Σαίξπηρ, Πιραντέλλο, Μολιέρου, Αναγνωστάκη, Στάϊκου, Μανιώτη, κ.ά. Επιπλέον, ασχολήθηκε με τη μετάφραση θεατρικών και πεζών κειμένων, εργαζόμενος πάνω σε έργα συγγραφέων όπως Γκολντόνι, Μποντ, Μολιέρος, Μπαρτ, Σαντ, κ.ά..

Επιπλέον, ασχολήθηκε με τη μετάφραση θεατρικών και πεζών κειμένων, εργαζόμενος πάνω σε έργα συγγραφέων όπως Τους Ζυγούς Λύσατε (2019), Η Ελένη (του Γιάννη Ρίτσου – 2017), Relax…Mynotis (2017), Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή… θα πεις κι ένα τραγούδι, Ιφιγένεια εν Ταύροις του Γκαίτε, Ο Τυχοδιώκτης… βασισμένος στον Χουρμούζη, Του Κουτρούλη ο γάμος (2012), ο Κύκλωπας (2013), καθώς επίσης και δύο οπερέτες του Θεόφραστου Σακελλαρίδη.

Σε συνέντευξη του στη lifo είχε πει για το θέατρο: ” Οι ρίζες του μεγαλείου του θεάτρου είναι πολύ ταπεινές, δεν παράγουμε τίποτε άλλο έξω από τον εαυτό μας. Ο ηθοποιός είναι ο εκτελεστής και το όργανο μαζί, είναι το βιολί και ο βιολιστής, δεν έχει την εξωτερική σχέση με τον πίνακα, με την παρτιτούρα, είναι αυτός και ο εαυτός του. Το θέατρο είναι η παραγωγή του εαυτού του αλλιώς. Είναι μια ειδική κατάσταση, μια επανεφεύρεση του εαυτού. Μπορεί κάποια στιγμή να κωδικοποιεί την τεχνική του, αυτό που λέμε μανιέρα, αλλά κάθε φορά, είτε είναι στα πρώτα του βήματα, είτε στη μέση της διαδρομής, είτε στο τέλος, με μια καινούργια πρόβα ξαναρχίζει από το άλφα βήτα. Είτε είναι νέος, μεσήλικας, είτε ηλικιωμένος, η πρώτη ανάγνωση είναι η πρώτη σχέση με το ερώτημα του καινούργιου προσώπου με το οποίο νταραβερίζεται. Με αυτή την έννοια, η δουλειά δεν τον αφήνει να γεράσει. Εγώ ποτέ δεν κατάλαβα το «πότε θα πάρω σύνταξη;» Τι θα πει συνταξιούχος ηθοποιός;”

Το θέατρο είναι μια περίεργη, υβριδική θα έλεγα, λερωμένη και γι’ αυτό ένδοξη, όταν ευοδώνεται, υπόθεση. Μια μεγάλη, όχι καλή απλώς, παράσταση κατορθώνει εμπράκτως, μέσα από τη συνείδηση των ανθρώπων, μια νίκη, και μαζί ένα πλήγμα πάνω στην ανθρώπινη μικρότητα. Όταν μαζεύονται δέκα-είκοσι άνθρωποι μαζί το πιο πιθανό είναι να βγάλουν στην επιφάνεια τα μικρότερα, τα ελάχιστα που κουβαλάει ο καθένας. Το να πουν αυτοί οι άνθρωποι ότι ενωνόμαστε, συναντιόμαστε για ένα τρίτο πράγμα που μας ξεπερνά, μια παράσταση εν προκειμένω, πέρα από αισθητική, είναι και μια ηθική νίκη.

Έλεγαν «μα τι είναι η θερμοκρασία στις παραστάσεις του Κουν;». Ήταν ακριβώς αυτό: ότι ο ελάχιστος εκεί μέσα αποκτούσε ένα μέγεθος δυνάμει πρωταγωνιστή, κάνοντας ακόμα και ένα πέρασμα τριών λεπτών. Το θέατρο συνεχίζει να το κάνει αυτό. Οι προκλήσεις δεν λείπουν, αρκεί να είμαστε παρόντες και να ανταποκρινόμαστε σε αυτήν τη φωνή.”

Τον σημαντικό άνθρωπο του θεάτρου αποχαιρέτησε μέσα από ανάρτηση στο Facebook, ο Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, δραματουργός και μεταφραστής, Μάνος Λαμπράκης, γράφοντας:

«Ο Βασίλης Παπαβασιλείου αναχωρεί σε έναν καιρό απόλυτης διαφάνειας, όπου το νόημα δεν στοχάζεται, αλλά επιδεικνύεται. Ο Παπαβασιλείου ωστόσο σε όλη την διάρκεια του βίου του επέμεινε στο αντίθετο: στο αδιαφανές, στο δυσνόητο, στο μετέωρο. Στον χρόνο του λόγου, όχι στην αμεσότητα της πληροφορίας. Η σιωπή του δεν ήταν αποχώρηση, αλλά θέση. Η απόσυρσή του από τον θόρυβο ήταν μορφή πράξης. Σήμερα, αυτός ο τρόπος ύπαρξης, μη θεαματικός, μη εκβιαστικά συναισθηματικός, εκλείπει. Και μαζί του, χάνεται ένας κόσμος που ήλπιζε ακόμη πως το θέατρο μπορεί να μη διασκεδάζει, αλλά να διαρρηγνύει. Να μη μεταδίδει, αλλά να αποκαλύπτει την απουσία. Αντίο, λοιπόν όχι ως αποχαιρετισμός, αλλά ως ανοιχτή συνθήκη εκκρεμότητας. Όχι ως πέρας, αλλά ως αναστολή της τελεσιδικίας. Ως υπόλειμμα φωνής που δεν συμπληρώθηκε, ως νόημα που αρνήθηκε να κλείσει. Όχι μνήμη, αλλά ρωγμή στη ροή της λήθης. Όχι φως, αλλά η καθυστέρηση της απόφασης να το αναζητήσεις. Καμία αφήγηση δεν τον εμπεριέχει. Μόνο ο χώρος που τον στερεί και τον μαρτυρεί ταυτόχρονα. Μια σκιά χωρίς προέλευση, ένα αποτύπωμα που επιμένει, όχι επειδή υπήρξε, αλλά επειδή δεν εξαντλήθηκε». 

 

Σχολιάστε

Θέατρο - mytheatro.gr