Η θεατρική παράσταση «Στην παλιά εθνική», σε κείμενο και σκηνοθεσία του Γιώργου Χριστοδούλου, παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου. Βασισμένη στο μονόπρακτο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Ψυχοσάββατο», η παράσταση μεταφέρει την ιστορία σε ένα άχρονο, αλλά οικείο περιβάλλον, επαρχίας, αναδεικνύοντας την πάλη μεταξύ ενοχής και λύτρωσης, αλήθειας και ψευδαίσθησης.
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα παλιό, ερειπωμένο βενζινάδικο στην παλιά εθνική οδό, όπου μια οικογένεια ζει στη σκιά ενός ανείπωτου μυστικού. Ο Παύλος, αλκοολικός και βυθισμένος στη βία, η γυναίκα του Ελένη, παγιδευμένη σε έναν φαύλο κύκλο σιωπής και ενοχής, και η Δήμητρα, η μητέρα του Παύλου, που βλέπει παντού φαντάσματα και αναζητά απαντήσεις για τον θάνατο της κόρης της. Η άφιξη του ανιψιού Άγγελου πυροδοτεί την αποκάλυψη μυστικών που είχαν παραμείνει καλά κρυμμένα, οδηγώντας την οικογένεια σε μια μοιραία νύχτα που θα τους ενώσει για πάντα.
- Κείμενο Κάτια Σωτηρίου
- Ημερομηνία Δημοσίευσης 24/5/2025
Στην παλιά Εθνική, εκεί που ξεθωριάζουν τα φώτα των πόλεων και οι σκιές βαθαίνουν πίσω από ξεχασμένα βενζινάδικα και ερείπια παλιών σταθμών, ο Γιώργος Χριστοδούλου στήνει ένα θεατρικό τοπίο πυκνό, βασανισμένο, ανθρώπινο. Η σκηνοθετική προσέγγιση του Γιώργου Χριστοδούλου δεν επιζητεί τον εντυπωσιασμό. Σκάβει μέσα στους χαρακτήρες, μέσα στις έντονες φωνές τους που επιδιώκουν να καλύψουν τα κενά τους, το βλέμμα τους, στις σιωπές τους. Χτίζει μια παράσταση σαν τη ζωή: φαινομενικά απλή, αλλά γεμάτη ρωγμές. Εκεί μέσα ξεπηδά η βία, όχι μόνο η σωματική, αλλά και η ψυχική, η διαγενεακή, αυτή που ξεκινά από την ανάγκη να αγαπηθούμε όπως δεν μάθαμε ποτέ να αγαπάμε.
Ο ρεαλισμός του Γιώργου Χριστοδούλου δεν είναι ποτέ επίπεδος· άλλοτε σκληρός και καθηλωτικός, άλλοτε ποιητικός, με μια αποδομητική διάθεση που ξέρει πότε να τρυπήσει την αφήγηση για να αποκαλύψει το βάθος της. Οι ήρωες δεν είναι “χαρακτήρες” με την παραδοσιακή έννοια, αλλά προσωπεία της κοινωνίας που τους γέννησε: άντρες και γυναίκες εγκλωβισμένοι σε συμβάσεις, σε θρησκοληψίες, σε κοινωνικά και οικογενειακά στερεότυπα που έχουν πάψει να αντέχουν το βάρος της αλήθειας.
Η γλώσσα είναι αληθινή, καθημερινή, μα ταυτόχρονα πολύ φορτισμένη. Το κοινό δεν μπορεί να μείνει αμέτοχο: παρακολουθεί ένα δράμα που δεν είναι μακριά του, αλλά βαθιά μέσα του, δίπλα του – μια γνώριμη ελληνική πραγματικότητα. Στιγμές σιωπής λειτουργούν σαν κραυγές. Η επικοινωνία γίνεται επιθυμία, αλλά και αγωνία. Στο κέντρο, πάντα, μια οικογένεια – αυτή η μονάδα που άλλοτε μας προστατεύει και άλλοτε μας διαλύει.
Το μεταφυσικό στοιχείο, έντονα ελληνικό, το Ψυχοσάββατο, έρχεται ως από μηχανής θεός, ως λύση, όχι για να σώσει τους «παραβάτες» της κοινωνικής συνθήκης, αλλά για να φέρει την αναγκαία μεταφυσική δοξασία που υπάρχει στον τόπο μας για ό,τι μεσολάβησε, και να απαλλάξει τους ήρωες, ίσως και το κοινό, από το φόβο. Στο τέλος, μένει μια αίσθηση εσωτερικής αναμέτρησης. Το κοινό βγαίνει από την παράσταση ευάλωτο αλλά και πιο δυνατό.
Ο Γιώργος Χριστοδούλου στη σκηνοθεσία του προσέγγισε τους ήρωες του με μια ισορροπημένη δόση τρυφερότητας, κατανόησης αλλά και καταγγελτικότητας, με ενσυναίσθηση και ευαισθησία, αλλά κυρίως με βαθιά διεισδυτικότητα στον ψυχισμό τους, σε μια προβολή του χάσματος που χωρίζει τις κλειστές επαρχιακές κοινωνίες από τα δυναμικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά μετά το Συνεργό τη συγγραφική του δεινότητα. Με ψυχοδιανοητικη ακρίβεια, μας συστήνει χαρακτήρες που κουβαλούν τον λούμπεν κόσμο στην πλάτη τους και ταυτόχρονα παλεύουν να σταθούν στα πόδια τους.
Ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος στον ρόλο του μικροαστικής αντίληψης και συμπεριφοράς, πατριαρχικά αυταρχικού, οργισμένου, όχι όμως και κακού από τη φύση του, Παύλου, αποδίδει με ένταση και βάθος την εσωτερική του πάλη.
Η Μαρία Προϊστάκη ως Ελένη, παρουσιάζει μια γυναίκα που παλεύοντας με τις ενοχές της, υπομένει συνειδητά την ψυχολογική και σωματική βία, αυτοβυθιζόμενη στην παραίτηση και στην παθητικότητα απέναντι στη ζωή.
Η Φανή Παναγιωτίδου στον ρόλο της Δήμητρας, ενσαρκώνει με συγκινητικό τρόπο μια μητέρα που παλεύει με την απώλεια και τις ψευδαισθήσεις, και ψάχνει μοναδική λύτρωση και παρηγοριά σ’ έναν κόσμο.
Ο Βασίλης Μηλιώνης ως Άγγελος, ανθρώπινος και ευάλωτος, φέρνει μια αχτίδα φωτός και την υπόσχεση για μια ευτυχία που δεν θα μπορέσουν να αγγίξουν ποτέ.
Η Αιλιάνα Μαρκάκη εμφανίζεται στο τέλος σαν τρυφερό φως, υπογραμμίζοντας όλη την τραγικότητα των ηρώων.
Η σκηνογραφία της Ιωάννας Πλέσσα αποτυπώνει την παρακμή και τη φθορά του χώρου, ενισχύοντας την αίσθηση της απομόνωσης και της εγκατάλειψης, σε ένα άνυδρο τοπίο με που παραπέμπει στην εικονογραφία των γουέστερν καθώς και με την οξεία πολιτική κριτική. Το σκηνικό λειτουργεί σαν ένα μεταφορικό τοπίο της ψυχικής κατάρρευσης: ένα βίαιο και εγκαταλελειμένο σκηνικό κοινωνικής και υπαρξιακής αποτελμάτωσης, απ’ τον οποίο οι χαρακτήρες προσπαθούν –μάταια ή όχι– να βγουν.
Η μουσική σύνθεση του Άγγελου Τριανταφύλλου και οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη συμβάλλουν στη δημιουργία μιας σκοτεινής και υποβλητικής ατμόσφαιρας.
Στο σύνολο της η παράσταση «Στην παλιά εθνική» είναι μια δυνατή θεατρική εμπειρία που συνδυάζει ρεαλισμό και ποίηση, αποκαλύπτοντας τις βαθύτερες πληγές μιας οικογένειας. Μέσα από τις προσεγμένες ερμηνείες και τη σκηνοθετική προσέγγιση, η παράσταση αναδεικνύει την παθογένεια και τους πάγιους φόβους ενός κόσμου που ζει στο περιθώριο: Η φτώχεια, η αποτυχία, η μοναξιά, η αρρώστια, η έλλειψη αγάπης, η έλλειψη ουσιώδους πίστης. Να τη δείτε.
Η ταυτότητα της παράστασης
Ελεύθερη απόδοση – Σκηνοθεσία: Γιώργος Χριστοδούλου
Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος: Ιωάννα Πλέσσα
Μουσική σύνθεση: Άγγελος Τριανταφύλλου
Σχεδιασμός φωτισμών Σάκης Μπιρμπίλης
Φωτογραφίες Πάτροκλος Σκαφίδας
Βοηθός σκηνοθέτη Αθηνά Σακαλή
Διανομή: Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Βασίλης Μηλιώνης, Μαρία Προϊστάκη, Φανή Παναγιωτίδου, Αιλιάνα Μαρκάκη
Θέατρο του Νέου Κόσμου – Κεντρική Σκηνή
Κάθε Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00