Ο κωμικός μονόλογος Σίρλεϊ Βάλενταϊν, με την Ελένη Ουζουνίδου ανεβαίνει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου από τις 10 Μαρτίου μέχρι τις 9 Απριλίου.
- Κριτική Κάτια Σωτηρίου
- Δημοσίευση 1 Απριλίου 2023
Ο κλασικός μονόλογος του 1986 του Willy Russell «Shirley Valentine» θα έπρεπε να φαίνεται παρωχημένος, 37 χρόνια μετά. Η ομώνυμη ηρωίδα του είναι μια λιβερπουλιανή νοικοκυρά της οποίας τα παιδιά έχουν μεγαλώσει και φύγει από το σπίτι, και που τώρα ζει στο σπίτι της πίνοντας λευκό κρασί – ένα ποτό που μόλις ανακάλυψε – και ετοιμάζει το δείπνο του αόρατου συζύγου της Τζο. Παραδέχεται πλήρως ότι είναι δυστυχισμένη, ή τουλάχιστον, επιθυμεί απεγνωσμένα περισσότερα από όσα μπορεί να της προσφέρει ο Τζο. Αλλά είναι πολύ μεγάλη για να ξεκινήσει από την αρχή. Όπως μας θυμίζει, επανειλημμένα, είναι… 45. Το έργο Shirley συνεχίζει να είναι δημοφιλές στο κοινό και ο λόγος για τη διαρκή δημοτικότητά του είναι ότι αποτυπώνει επιδέξια μια σειρά συναισθημάτων, από τη χαρά στη λύπη και από την πίκρα στην ελπίδα. Και κυρίως, γιατί είναι ένα βαθιά γυναικείο έργο, που περιγράφει την κατάσταση πολλών γυναικών ακόμα και το 2023.
Η Shirley είναι συνηθισμένη στην καθησυχαστική της ρουτίνα και μεγαλώνει τα παιδιά της με υπομονή και μητρική φροντίδα. Ωστόσο, χάνει τον εαυτό της στη διαδικασία. Για έρωτα δεν υπάρχει καν συζήτηση, συζητά όλα της τα προβλήματα με τον τοίχο της κουζίνας της, ο οποίος δέχεται υπομονετικά τα παράπονά της μέχρι να συμβεί κάτι που αλλάζει την καθημερινότητά της. Μια καλή της φίλη της δίνει εισιτήρια για διακοπές δύο εβδομάδων σε ένα ελληνικό νησί κι εκείνη ετοιμάζει κρυφά τη βαλίτσα της για να ταξιδέψει. Σε αυτό το ταξίδι γνωρίζει ανθρώπους που της αλλάζουν ριζικά τη ζωή, μεταξύ των οποίων και ο γοητευτικός ταβερνιάρης «Κώστας». Λίγο πριν επιστρέψει παίρνει μια σημαντική απόφαση για τον εαυτό της.
Η παράσταση
Είναι ευκταίο να αντιμετωπίζεις ένα διαχρονικό πρόβλημα και να εξερευνάς την ανθρώπινη ψυχή με φρέσκο, ρεαλιστικό τρόπο. Κάνοντας αυτό προσιτό στο ευρύ κοινό με αισιόδοξο τρόπο, ο συγγραφέας είναι σε θέση να προσφέρει κοινωνική κριτική και ενθάρρυνση για μια «δεύτερη ευκαιρία» στη ζωή. Έτσι η σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου ακολουθεί απόλυτα και σέβεται το πρωτότυπο κείμενο, και έχει προσδιορίσει και καθοδηγήσει με ακρίβεια την πολυπλοκότητα του ρόλου και την πραγματικότητα που βιώνει. Με καλό ρυθμό σιγά-σιγά το έργο αποκαλύπτεται ότι αφορά την ταυτότητα, την ηλικία το πώς προδίδουμε τα όνειρά μας και γινόμαστε άνθρωποι που δεν αναγνωρίζουμε και πώς ανεχόμαστε τη δυστυχία φοβούμενοι το άγνωστο. Λιτή σκηνοθεσία , κεφάτη, που εύλογα και εύστοχα επικεντρώνεται γύρω από την ηρωίδα καθώς η παράσταση αυτή ευτυχεί να έχει την Λένα Ουζουνίδου σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες της χρονιάς.
Από τη στιγμή που βγαίνει στη σκηνή, η Λένα Ουζουνίδου χτίζει έναν ισχυρό δεσμό με το κοινό, ρίχνοντας τον τέταρτο τοίχο με ένα χαμόγελο. Αν την αγαπούσαμε πριν, η παράσταση αυτή έρχεται να μας κάνει να την ερωτευτούμε από την αρχή. Παίζοντας μια γυναίκα που κινείται μέσα στην πεντακάθαρη κουζίνα της με απόλυτη ευκολία και ζωντάνια, εκμυστηρευόμενη τις πολλαπλές αποτυχίες της ως συζύγου και μητέρας μέσω μιας ιδιόμορφης συνομιλίας με τον «τοίχο» συνεχώς συναρπάζει. Είναι γνωστό ότι είναι μια ηθοποιός με ιδιαίτερη ικανότητα στο μονόλογο, αλλά στη συγκεκριμένη παράσταση διοχετεύει τόσο το σκοτάδι όσο και το φως στη Shirley με απίστευτη επιδεξιότητα, μεταφέροντας επίσης με λιτότητα και γλυκύτητα τη στωικότητα της καθώς μαγειρεύει για το άλλο της μισό. Η Shirley της μιλάει χαρούμενα σαν να κουτσομπολεύει με μια φίλη της καθώς ετοιμάζει δείπνο για τον γκρινιάρη σύζυγό της Τζο.
Η Ουζουνίδου μπόρεσε να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη σιωπή και τις παύσεις για να εναλλάσσει τις ιστορίες και τις διαθέσεις των αόρατων ηρώων της ζωής της, και πάνω απ’ όλα, ο άμεσος και θυελλώδης ρυθμός της κράτησε το κοινό αφοσιωμένο. Τα βαθύτερα, υπαρξιακά στοιχεία το έργου τροφοδοτούνται από την αφοπλιστική και αθόρυβα εκθαμβωτική ερμηνεία της Ουζουνίδου η οποία καταφέρνει να εξορύξει κάθε ουγγιά κωμικότητας στο έργο ( κανείς δεν θα μπορέσει να ξανακούσει την ιστορία του Ιωσήφ και της φάτνης με τον ίδιο τρόπο), αλλά δημιουργεί επίσης τέτοια κρυφά και οργανικά συναισθηματικά ρεύματα που διαπερνούν το κοινό κάθε στιγμή και το έργο είναι αιώνια επίκαιρο.
Αν και το έργο είναι μονόλογος, η Ουζουνίδου καταφέρνει να προκαλέσει την αίσθηση ότι όλα τα πρόσωπα του έργου βρίσκονται στη σκηνή. Το κοινό μπορεί να δει τον χαρακτήρα πριν και μετά τη μεταμόρφωσή της, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον σημερινό της εαυτό. Σε αυτή την αίσθηση του χαρακτήρα της συμβάλλουν οι σχέσεις που έχει με τον αδιάφορο σύζυγό της, τα εξαρτώμενα παιδιά της, την παλιά συμμαθήτριά της και την επιπόλαιη φίλη της. Γυναίκες όπως η Shirley –της εργατικής τάξης, μετά τα 40 εξακολουθούν να παραγκωνίζονται συνήθως, στη σκηνή, και εκτός. Αλλά η ερμηνεία της Ουζουνίδου – Shirley καθώς ακολουθεί ξανά τον φθαρμένο δρόμο της αυτοανακάλυψης κάνει τη συναισθηματική της ειλικρίνεια ακόμα πιο συγκινητική. Οι ανασφάλειές της, σχεδόν ψιθυρισμένες, είναι δικές μας, είναι οι αγωνίες των γυναικών του σήμερα. Είναι μια καταπληκτική ερμηνεία.
Πολύ λειτουργικά και έξυπνα τα σκηνικά της Μαγδαληνής Αυγερινού, με την καλοφτιαγμένη κουζίνα στο πρώτο μέρος και την αίσθηση του ελληνικού νησιού με ένα πανό θάλασσας και άμμου, μια σεζλόνγκ και ένα τραπεζάκι μπροστά στη θάλασσα. Τόσο η πάντα όμορφη, μουσική του Νίκου Κυπουργού όσο και οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου, συνέβαλαν στην ολοκληρωμένη παρουσίαση της Shirley όπως ακριβώς θα έπρεπε.
Η παράσταση στο σύνολο της είναι γεμάτη γέλιο και συγκίνηση, και με έναν ρομαντικό τρόπο πολύ απελευθερωτική. Η Shirley αποφασίζει να έχει μια πιο ειλικρινή, πληρέστερη ζωή και μας υπενθυμίζει να το κάνουμε και εμείς. Ναι, ίσως είναι μια ελαφριά και ρομαντική εικόνα της απελευθέρωσης της μέσης ηλικίας, αλλά παρόλα αυτά μας προκαλεί συγκίνηση. Να τη δείτε οπωσδήποτε.
Μετάφραση : Νικολέτα Κοτσαηλίδου
Σκηνοθεσία : Βασίλης Μαυρογεωργίου
Μουσική : Νίκος Κυπουργός
Μουσική παραγωγή – sound design: Κώστας Λώλος
Επιμέλεια κίνησης: Πάρης Μαντόπουλος
Σκηνικά : Μαγδαληνή Αυγερινού
Κοστούμια : Βασιλική Σύρμα
Σχεδιασμός Φωτισμών : Αλέκος Αναστασίου, Ναυσικά Χριστοδουλάκου
Φωτογραφίες : Πάτροκλος Σκαφίδας
Βοηθός σκηνοθέτη : Καλή Βοϊκλή
Παίζει η Ελένη Ουζουνίδου
Συμμετέχει ο Στάθης Γεωργαντζής
Creative Team at Visual Arts & Graphics: Linear Creative Content Company