Το έργο “Κάζιμιρ και Καρολίνα” του Έντεν Φον Χόρβατ, σε σκηνοθεσία Αγγελικής Καρυστινού, ανεβαίνει στο Θέατρο Βαφείο Λάκης Καραλης για λίγες παραστάσεις.
- Κείμενο Κάτια Σωτηρίου για το mytheatro.gr
- Ημερομηνία Δημοσίευσης 12/11/2023
Το «Καζιμίρ και Καρολίνα» είναι μια σύγχρονη απόδοση ενός κειμένου από τη γερμανική δραματουργία του Μεσοπολέμου, που παρουσιάζει μια ιστορία αγάπης που ξεπερνά τα όρια του λαϊκού θεάτρου εμβαθύνοντας όχι μόνο τις επικρατούσες οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις αλλά και τις βαθιές κρίσεις της ατομικής ταυτότητας και της ηθικής συνείδησης.
H δράση εκτυλίσσεται στο Μόναχο στα πλαίσια της γιορτής Oktoberfest (ετήσιο φεστιβάλ μπύρας που διεξάγεται στο τέλος Σεπτεμβρίου). Μέσα σε εύθυμο κλίμα, με φόντο την πτήση του αερόστατου Ζέπελιν -συμβολισμός για τη νέα εποχή πραγμάτων-, το φωτεινό λούνα παρκ, ένα παράδοξο τσίρκο τεράτων, παρακολουθούμε ένα και μοναδικό βράδυ μιας παρέας νέων που αν και βιώνουν την πρόσκαιρη καλοπέραση, η παρακμή είναι προ των πυλών να τους συμπαρασύρει. Ανάμεσα στον μικρόκοσμο των διευθυντών, των φιλόδοξων υπαλλήλων, των κοριτσιών της νύχτας, των κακοποιών, είναι και το ζευγάρι των πρωταγωνιστών: Από τη μια ο νεαρός Καζιμίρ που έχει μείνει άνεργος και είναι γεμάτος λύπη και θυμό. Στην αντίπερα όχθη η Καρολίνα ονειρεύεται να βελτιώσει τη ζωή της και να ανελιχθεί στην κοινωνική πυραμίδα. Πρόσκαιρα θα το καταφέρει αλλά η τελική έκβαση του ονείρου θα είναι η οδυνηρή επιστροφή στην πραγματικότητα.
Τα διάφορα πρόσωπα του έργου δημιουργούν συλλογικά μια συνεκτική αναπαράσταση, παρόμοια με ένα μωσαϊκό, με κάθε άτομο να καταλαμβάνει τις αντίστοιχες θέσεις του και να προσπαθεί να ξεπεράσει τις προκλήσεις της ζωής και της εποχής. Κατά τη διάρκεια της εορταστικής ευκαιρίας του Oktoberfest, τα άτομα ενστερνίζονται συλλογικά την ιδέα ότι εν μέσω των δυσκολιών που επιβάλλονται από την προσωρινή αλλά επισφαλή οικονομική ανάκαμψη, θα βρουν τρόπους να αντεπεξέλθουν στα ατομικά τους βάρη και να βελτιώσουν τις συνθήκες τους. Στα έργα του, ο Horváth, ακόμη και όταν χρησιμοποιεί σάτιρα, προσπαθεί να αφυπνίσει το κοινό, παρουσιάζοντας ανησυχητικές αλήθειες, αναγκάζει τους θεατές να τις αντιμετωπίσουν και να τις αποδεχτούν.
Τα θεατρικά πρόσωπα, πελαγωμένα ανάμεσα σε αυτό που έχουν και σε εκείνο που θέλουν, προσπαθούν με ναρκωμένη τη συνείδηση κα ανεύθυνη συμπεριφορά, να βρουν τη θέση τους σε αυτήν την κοινωνία που χαρακτηρίζεται από δημόσιες συγκεντρώσεις και διασκέδαση, τις οποίες ακόμη και εν μέσω οικονομικών δυσκολιών, κανένα κυβερνητικό όργανο δεν μπορεί να απαγορεύσει . Είναι ένας τόπος όπου συναντώνται άτομα από διάφορα κοινωνικά στρώματα, όπως απλοί υπάλληλοι και υψηλόβαθμοι, έμποροι και ανεξάρτητοι εργολάβοι, υπουργοί και εργάτες.
Ο συγγραφέας πραγματεύεται την κατάσταση της γερμανικής κοινωνίας την επο χή που οδήγησε στην άνοδο του Χίτλερ, που χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη ανεργία, επιδείνωση των αξιών, πορνεία, ανήθικη συμπεριφορά και ακραία ανισότητα πλούτου. Αυτά τα κοινωνικά ζητήματα αντικατοπτρίζονται στην τρέχουσα κοινωνική πραγματικότητα, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως παθολογική εκδήλωση.
Η σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης από την Αγγελική Καρυστινού δεν παρέκκλινε από το αρχικό περιεχόμενο, δημιούργησε μια ατμόσφαιρα βερολινέζικου καμπαρέ, και διατήρησε τον αναπόφευκτα επίκαιρο χαρακτήρα της απλής, οικείας και αναγνωρίσιμης ιστορίας του λαϊκού δράματος του συγγραφέα, μαζί με την πικρή ειρωνεία και το σαρκαστικό κυνισμό του, σχολιάζονται καθοριστικές εκκρεμότητες που ταλανίζουν το θεατή της παράστασης.
Η παράσταση εμβαθύνει στον καταστροφικό αντίκτυπο του καταναγκασμού των καταναλωτών, ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό του σύγχρονου καπιταλισμού, στην ανθρώπινη ψυχή. Απεικονίζει τη γοητεία του υλισμού που τροφοδοτεί τις φιλοδοξίες και την επακόλουθη απογοήτευση και αγωνία που γεννούν εφιάλτες. Πυροτεχνήματα, ζωντανοί φωτισμοί και χαρούμενες μελωδίες, υπέροχα θεάματα, σύμβολα επιτευγμάτων και εξουσίας, ψευδαισθήσεις άφθονου πλούτου και ικανοποίησης, δεσμεύσεις σωτηρίας και πραγματοποίηση καταπιεσμένων φιλοδοξιών, όλα αυτά είναι παρόντα στην κοινωνία της παράστασης, ενώ ταυτόχρονα η ανεργία, η περιθωριοποίηση, και η απομόνωση, η ηθική φθορά και η ταπείνωση επιμένουν. Πολύ ουσιαστικά όμως η σκηνοθετική προσέγγιση της Αγγελικής Καρυστινού τονίζει τη συμπάθεια του Horváth για τους ήρωες του, δίνοντας έμφαση επιδέξια στις υποκείμενες ιδιότητες της αθωότητας, της άγνοιας και της αγάπης που συχνά κρύβονται από την ανωριμότητα, τις ανεξέλεγκτες αντιδράσεις και τις αμήχανες κινήσεις των χαρακτήρων.
Το καστ της παράστασης είναι μια ομάδα νέων ηθοποιών μαθητών της Αγγελικής Καρυστινού. Ωραία κίνηση όλοι τους, σωστή άρθρωση του λόγου, παύσεις – ανάσες απαιτούμενες και επίγνωση απόλυτη του κειμένου που κλήθηκαν να υπηρετήσουν, σε μια συλλογική δουλειά που αποδεικνύει ότι νέα ταλέντα υπάρχουν, και γίνεται σωστή δουλειά στις σχολές. Ο Κάζιμιρ (Πολύκαρπος Μόσχος), η Καρολίνα (Ελευθερία Μάζαρη), ο Φραντς Μερκλ (Γιώργος Γιέτος) η Έρνα (Γεωργία Κοκκίνου), ο Pάουχ (Μαίρη Καραμπίνα) , ο Ευγένιος Σύρτσινγκερ (Οδυσσέας Παγουλάτος ) η Mαρία (Μαρία Κουρή) στήνουν αυτόν τον κόσμο κρίσης, στον οποίο τα όνειρα κρατάνε κάθε έναν δυνατό και η επιβίωση είναι θέμα πάθους . Θα ξεχωρίζαμε ίσως τον Ιωάννη Τζιώνα ώς κομπέρ που δίνει τον τόνο της παράστασης και κινείται με ιδιαίτερη άνεση σε έναν ρόλο που απαιτεί ενεργητικότητα και σαρκασμό για να επιτευχθεί η ψευδαισθητική εκδοχή της πραγματικότητας που επιδιώκει η σκηνοθεσία.
Οι φωτισμοί του Νίκου Βλασσόπουλου και τα σκηνικά – κουστούμια του Γιώργου Λυντζέρη ολοκληρώνουν την αισθητική της παράστασης. Στο σύνολο της η παράσταση είναι ένα ουσιαστικό ανέβασμα ενός έργου που μέσα στην παγκόσμια οικονομική και ηθική κρίση, και με το φασισμό να προβάλει πάλι στο προσκήνιο μοιάζει ιδιαίτερα επίκαιρο και πάλι.
Συντελεστές:
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία/Δραματουργία: Αγγελική Καρυστινού
Πρωτότυπη Μουσική: Μαρίνα Χρονοπούλου
Σύμβουλος Κίνησης: Μαρία Γοργία
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος
Βίντεο: Οδυσσέας Παγουλάτος
Βοηθοί σκηνοθέτη: Νάγη Παρασκευοπούλου, Γεωργία Κοκκίνου
Φωτογραφίες: Αρχοντούλα Μαρούση
Τρέιλερ: Δώρα Πανταζοπούλου
Επικοινωνία Νταιζυ Λεμπεση
Παραγωγή StarT production
Παίζουν: Γιώργος Γιέτος, Μαίρη Καραμπίνα, Γεωργία Κοκκίνου, Μαρία Κουρή, Ελευθερία Μάζαρη, Πολύκαρπος Μόσχος, Οδυσσέας Παγουλάτος, Ιωάννης Τζιώνας