Κριτική Στέλιος Αντωνιάδης
“ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ” ΤΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΜΑΚ ΜΙΛΑΝ 03 Φεβρουαρίου 2017 … 26 Μαρτίου 2017 | Θέατρο Εν Αθήναις > Γκάζι
Ο Duncan Macmillan είναι ένας νέος Άγγλος πολύ σημαντικός θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Το συγγραφικό του έργο ξεκίνησε με τη βράβευση ενός μικρού μονόπρακτου που έγραψε ως φοιτητής στο πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια έγραψε τα έργα: Lungs, People, Places and Things, Every Brilliant Thing καθώς και τη θεατρική μεταφορά του βιβλίου του George Orwell «1984», «Nineteen Eighty-Four».
Όλα τα έργα του ανέβηκαν σε διάφορα θέατρα της Αγγλίας, των ΗΠΑ αλλά και άλλων χωρών, με πολύ μεγάλη επιτυχία, αποσπώντας πολλά βραβεία. Παρουσιάστηκαν επίσης σε διάφορα φεστιβάλ (Festival D’Avignon, Salzburg Festival). Στην πολύ επιτυχημένη συγγραφική του καριέρα ακολουθεί τις αρχές: «Μην προσπαθείς να το γράψεις τέλεια, απλά γράψε», «Να έχεις πειθαρχία και να γράφεις καθημερινά απολαμβάνοντας αυτό που κάνεις», «Βρες ένα μέρος όπου μπορείς να είσαι παραγωγικός», «Τα Deadlines βοηθούν πραγματικά», «Γράφε αυτό που θα ήθελες εσύ να δεις και όχι μόνο οι άλλοι». Το έργο του «Πνεύμονες» πρωτοπαρουσιάστηκε στο Studio Theatre, στη Washington DC το 2011 και στη συνέχεια σε όλο τον κόσμο. Στην Αγγλία απέσπασε το βραβείο του καλύτερου έργου του 2013.
Το έργο
Θέμα του έργου είναι η γονεϊκότητα, η απόκτηση παιδιού. Ένα θέμα για το οποίο έχω γράψει πολλά άρθρα σε επιστημονικά και μη περιοδικά, σε εφημερίδες, στις Σελίδες και στο blog μου στο διαδίκτυο. Το έχω επίσης παρουσιάσει σε εκπομπές στην τηλεόραση. Εκείνο το οποίο σε όλες αυτές τις παρουσιάσεις τονίζω είναι η υπογεννητικότητα, ο δημογραφικός μαρασμός, εξηγώντας και αναλύοντας τα αίτια και τα επακόλουθα. Πάντα λέω ότι δεν έχουμε παιδιά, ότι το παιδί πλέον αποτελεί ένα σπάνιο είδος, ένα είδος εν ανεπαρκεία και αυτό, μαζί με άλλα πολλά δυσάρεστα, θα καταλήξει στο να ζούμε σε κοινωνίες γερόντων. Τα πρωτεύοντα αίτια αυτής της τρομακτικής κατάστασης είναι κυρίως οικονομικά όμως εξίσου σημαντική είναι και η αλλαγή της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία. Η γυναίκα παλαιότερα δεν εργαζόταν αλλά και δεν σπούδαζε. Όταν τελείωνε κάποιο σχολείο καθόταν στο σπίτι της και μάθαινε τα του νοικοκυριού, μάθαινε να μαγειρεύει και ότι άλλο πρέπει να ξέρει μια καλή σύζυγος και μητέρα.
Τα κορίτσια των μεγαλοαστικών οικογενειών μάθαιναν ένα μουσικό όργανο, κατά προτίμηση πιάνο και μια ξένη γλώσσα, κατά τις προτιμήσεις της εποχής γαλλικά που λίγο αργότερα αντικαταστάθηκαν από τα αγγλικά. Οι κόρες των μέσο και μικροαστών μάθαιναν κοπτική ραπτική. Με το πέρασμα των χρόνων η γυναίκα άρχισε να σπουδάζει, να παίρνει πτυχίο και να εργάζεται. Στην αρχή εργαζόταν σε βοηθητικές δουλειές, στη συνέχεια άρχισε να κάνει καριέρα και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Οι σπουδές όμως και οι καριέρες δεν γίνονται εύκολα, χρειάζονται μεγάλη προσπάθεια, χρόνο και πολύ κόπο. Όλα αυτά είναι καλά το μόνο κακό είναι ότι το θέμα του γάμου μένει πίσω και η τεκνοποίηση για αργότερα. Όταν όμως έρθει αυτό το αργότερα πολλές φορές είναι αργά έως πολύ αργά. Έτσι κάτι που στη νεανική ηλικία γίνεται πολύ εύκολα, ακόμα και ανεπιθύμητα, σε μεγάλη ηλικία είναι πάρα πολύ δύσκολο. Όλοι όμως γνωρίζουμε πως η μητρότητα είναι ένα πολύ ισχυρό αίσθημα και κάθε γυναίκα έχει διακαεί πόθο να αποκτήσει ένα παιδί και όταν η πολυπόθητη εγκυμοσύνη δεν επιτυγχάνεται τη μόνη λύση συνήθως αποτελεί η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ή ακόμα και η υιοθεσία.
Με όλα αυτά και πολλά άλλα που θα μπορούσα να γράψω γίνονται αντιληπτές η αιτίες της υπογεννητικότητας που έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσεις, μάλιστα τίτλος ενός σχετικού κειμένου μου ήταν «Φροντίστε….. γιατί τελειώνουμε». Εκτός από τις παραπάνω κύριες αιτίες φυσικά υπάρχουν και άλλες εκείνο που δεν υπάρχει είναι ο χώρος για να σας τις παρουσιάσω στα πλαίσια ενός γραπτού όπως αυτό, μπορείτε όμως να τις βρείτε στο διαδίκτυο. Από τα παραπάνω σίγουρα φαίνεται πως το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι τα περισσότερα ζευγάρια στην εποχή μας επιθυμούν να αποκτήσουν ένα παιδί (μόνο ένα, σπάνια δύο) κάτι για το οποίο πολλές φορές προσπαθούν για πολλά χρόνια. Στο έργο «Πνεύμονες» συμβαίνει το αντίθετο. Ένα ζευγάρι νεαρών, μορφωμένων και ερωτευμένων ανθρώπων και μόνο στη σκέψη της απόκτησης ενός παιδιού διαλύεται. Από την πρώτη στιγμή η γυναίκα πανικοβάλλεται, αρχίζουν οι προβληματισμοί που πολλές φορές φτάνουν σε υστερική συμπεριφορά.
Όλο το θέμα, μολονότι σκοπός του συγγραφέα είναι να δείξει τις ευαισθησίες του για το περιβάλλον, τα προβλήματα που δημιουργεί ο υπερπληθυσμός κ.τ.λ. είναι κάπως τραβηγμένο. Σπάνια ακόμα κα τα πιο μορφωμένα και καλλιεργημένα ζευγάρια προβληματίζονται σε τέτοιο βαθμό για τον κόσμο στον οποίο θα φέρουν το παιδί τους. Συνήθως το παιδί είναι καρπός του έρωτα του ενός για τον άλλο που έρχεται να επισφραγίσει την αγάπη τους. Εργάζομαι σαράντα περίπου χρόνια ως παιδίατρος-παιδοκαρδιολόγος (με εμπειρία από τρείς χώρες) και κάτι σαν αυτό που παρουσιάζεται στο έργο δεν έχω δει. Μπορεί να διαφωνώ με το ουσία του θέματος όμως το έργο είναι καλογραμμένο με έναν πολύ γρήγορο και πολλές φορές έξυπνο διάλογο. Υπάρχουν ερωτηματικά, απορίες, προβληματισμοί που πολλές φορές μένουν στον αέρα και το μόνο που προκαλούν στο ζευγάρι είναι η δυστυχία που καταλήγει στην αρχή στον χωρισμό και μετά στην επανένωση με μερικά κάπως αταίριαστα για την αρχή και το πνεύμα του έργου συμβάντα αν και σκοπός του συγγραφέα είναι να μας δείξει ότι όλα τελικά καταλήγουν στα γνωστά και συνηθισμένα.
Συντελεστές:
Στη μετάφραση της Κρίστελ Καπερώνη δεν διέκρινα λάθη. Η Σκηνοθεσία του Δημήτρη Λάλου είναι πολύ σωστή. Σκηνικά-Κοστούμια: Μιχάλης Σαπλαούρας. Στην ουσία σκηνικά δεν υπάρχουν, υπάρχει όμως η πολύ έξυπνη και πρακτική χρήση ενός συναρμολογούμενου πλαστικού δαπέδου. Ούτε και κοστούμια μπορώ να πω ότι υπάρχουν, το ζευγάρι φοράει αυτά που φοράμε όλοι. Οι φωτισμοί του Περικλή Μαθιέλη πολύ σωστοί. Δραματολόγος: Κατερίνα Διακομοπούλου. Φωτογραφίες: Ρούλα Ρέβη. Video/Trailer: Θάνος Κερμίτσης. Προβολή / Επικοινωνία: BrainCo S.A Παίζουν:
Θεατρική Κριτική
Η Βάσω Καβαλιεράτου και ο Αποστόλης Τότσικας και οι δύο εξαιρετικοί στους ρόλους τους που στις φάσεις των μακροσκελών και γρήγορων μονολόγων είναι δύσκολοι. Η Καβαλιεράτου εκρηκτική, ο Τότσικας ήρεμη δύναμη, πολύ σωστές ερμηνείες. Διάρκεια: 75 λεπτά Υ1: Το πρόγραμμα του έργου πολύ καλό. Απλό συνοπτικό, χρήσιμο και σε καλή τιμή.
Υ2-Δυστυχώς το κάθισμα της πρώτης σειράς που έκατσα ήταν εντελώς ακατάλληλο και έτσι στη μιάμιση ώρα της παράστασης ταλαιπωρήθηκα και ίσως σε μερικές στιγμές βρέθηκα έξω από τη μαγεία του έργου, προσπαθώντας να αλλάζω στάση.
Μια καλή παράσταση που νομίζω ότι αξίζει να δείτε.